Kada se planira odmor u prirodi i zanimljivi izleti oko planine Kosmaj nije loše provesti vreme u istraživanju svih bogatstava koje se u okolini nalaze. Vikend je zasita kratak da se obiđu i posete sva mesta na ovom području, pa su se Beogradski izleti potrudili da što veći deo ponude sabere na jedno mesto kako bi vam olakšali posao.
Kada se pomenu interesantne priče ovog kraja neretko se istakne i stara česma koja se nalazi u glavnom parku u centru Sopota, odmah pored Starog Hana. Sve je počelo početkom XX veka kada je arheologija Beograda i Srbije imala stručnjaka svetskog glasa i jednog od najznamenitijih Srba koji je sprovodio istraživanja u okolini Beograda. U pitanju je čuveni naučnik Miloje Vasić koji je poznatiji po istraživanju i iskopavanju praistorijskog lokaliteta u Vinči. Naučnik je zapravo započeo prva arheološka ispitivanja ovog kraja u kome su se još u starom veku ovde nalazili stari rimski rudnici. Tada su u blizini pronađeni, a potom i preneseni u Sopot dva sarkofaga i stela (kamena ili drvena ploča koja može biti raznih oblika dekorativno ukrašene i/ili sa natpisima i predstavljaju materijalne ostatke starih civilizacija koje se jako važne kao izvori istorijskih informacija) na kojoj su prikazana tri lika.
Otprilike u to vreme, nedugo posle I svetskog rata u centru Sopota je počela izgradnja stare česme, a stela – kamena ploča, koja je pronađena prilikom pomenutih arheoloških istraživanja, je ugrađena na njen frontalni deo. Tako je česma i dobila ime koje nosi do dan danas Stara rimska česma iako je sarađena dosta kasnije posle odlaska Rimljana sa ovih područja. Odluke lokalnih i gradskih vlasti da se krene u rekonstrukcije starih i izgradenje novih objekata kulture, a koje obuhvataju fontane i česme, doprinele su tome da se priđe i rekonstrukciji Stare rimske česme. Originalna stara stela je odneta na restaurizaciju, a na prednji deo česme je prilikom obnove ugrađen betonski reljef koji izgledom liči na stari.
Istorija Srbije i Beograda, uključujući ceo ovaj kraj, je jako zanimljiva, a spomenici oko kojih se mogu ispričati najraznovrsnije intereantne priče su mnogobrojne. Zbog toga posvećujemo dosta pažnje opisima mesta u nadi da ćemo zainteresovati posetioce da više pažnje posvete ovom našem blagu koje nam se nalazi pred nogama. Ovo pogotovu što smo često svedoci da se često sa više žara pristupa istraživanju i poseti daleko beznačajnijim stvarima u inostranstvu u popularnim turističkim mestima samo zato što su lepo održavana i izreklamirana. Nadamo se da će nadležni, ali i lokalne zajednice još više pažnje posvetiti promociji svojih znamenitosti, prirode, kulture i nasleđa.