Crkva brvnara u Orašcu – Obrenovac

Ako vas put nanese ili s namerom krenete da obilazite Obrenovac i ovaj deo Posavine, može vas iznenaditi broj izletišta u okolini Beograda koji se ovde nalazi, pa se odlučite da ga produžite u lep vikend u Beogradu. Ovde mislimo na beogradska izletišta koja prvenstveno krasi priroda, ali tu su i kulturno-istorijski spomenici, crkve, manastiri, etno restorani i privlačni ugostiteljski objekti Posebno mesto u kolubarskom kraju, koji uključuje Lazarevac, ali i Barajevo i Šumadiju čine poznate crkve brvnare.

Crkve brvnare su se intezivno gradile u period između dva srpske ustanka protiv Turaka. Turci su naime, dozvoljavali gradnju verskih objekata, ali uz uslov da se radovi završe tokom dana ili noći. Domišljat narod je doskočio okupatoru tako što je pripremao elemente koje je onda tokom noći sklapao i dizao svetinje tokom noći. Bile su građene bez eksera i klinova, pa ih je bilo moguće, uz par spretnih masjtora, rastaviti tokom noći, preneti delove i sklopiti u drugom selu. Onda su govorili da su crkve noću preletale iz mesta u mesto, da su ih vile prenosile, kako bi odvraćao zlotvore od uništenja ove drvene hramove.

Crkva brvnara u Orašcu je jedan od najlepših primera ovog našeg narodnog graditeljstva koje predstavlja naše kulturno nasleđe i proglašena je za spomenik kulture. Prvi podaci govore da je posle paljenja crkve u Drenu, paroh od pruća u obližnjoj jarugi napravio staru crkvu 1807. godine,. Oko nje se narod okupljao, a postoje i predanja koja govore da je ustanike ohrabrivao i sam FIlip Višnjić, tokom jedne svoje posete. Ovo je dovelo do paljenja osvete Turaka koji su crkvu, kao i čitavo selo Orašac spalili 1813. godine. Po raspoloživim podacima crkva brvnara je sagrađena u periodu od 1816. godine do 1818. godine na kamenim temeljima, od hrastovog drveta, a natkrivena biber crepom kao parohijska crkva. Onda ju je nagrizao zub vremena sve do obnove 1922. godine, tokom koje je originalni izgled značno promenjen. Međutim u to vreme je izgrađena i nova crkva u obližnjem mestu Dren, pa crkva u Orašcu prestaje da bude parohijska, oko nje se formira groblje pa postaje grobljanska kapela. Propadala je decenijama, doke se nije donela odluka da se radi obnova, nova crkva je izgrađena na betosnkim temeljima, malo dalje od ostataka stare i u nju je prenet donji deo ikonostasa stare crkve, dok je gornji deo prenet u novoizgrađenu crkvu u Drenu.

Ova priča vas može navesti da nastavite da istražujete i obilazite ostale naše svetinje u ovom kraju, kao i sva ostala lepa mesta Obrenovca i okoline.