Dom Jovana Cvijića

0
5/5 - (9 votes)

Mir koji vlada na Kopitarevoj gradini nekako je uspeo da se očuva do današnjih dana. Dolazeći iz pravca oko zgrade „Politika“ sa prostora na kome su se nalazile čuvene kafane Beograda „Šumatovac“, „Grmeč“ i „Pod lipom“ ka Kopitarevoj gradini skoro da smo uspeli da osetimo duh nekadašnjih vemena. Okruženje pokazuje koliko je istorija Beograda puna značajnih događaja, ličnosti i objekata i koliko je bitno staro jezgro grada očuvati i biti spreman podeliti ga sa svima. Na ovom tihom mestu u samom centur grada koji su ogradile stare kuće i zgrade nalazi se porodična kuća koja je izgrađena davne 1905. godine. Kuću je po sopstvenoj ideji sagradio Jovan Cvijić, čuveni srpski geograf, na prostoru gde se nalazila bašta beogradskog Mitropolita Mihaila.

Ulica Jelene Ćetković 5, gde se kuća nalazi, je na teritoriji opštine Stari grad. Pokazuje i da su najlepše stare kuće u Beogradu, one koje su uklopljene u ambijentalne celine, koje na najpogodniji način oslikavaju određeni period u prošlosti. Dom-legat, u kojem je naš naučnik svetskog glasa živeo do smrti 1927. godine, jedan je od primera takve gradnje. Manja porodična kuća, sa suterenom, prizemljem i ukusno uređenom baštom u samom centru grada. Unutrašnjost kuće pokazuje kako je izgledao enterijer beogradske arhitekture samog početka XX veka. Kraj oko kuće je uspeo da očuva drvorede, dok sama kuća poseduje manju baštu u kojoj japansko drvo, koje je posadio sam Jovan Cvijić, pravi hlad u kome se nalazi bista Jovana Cvijića koju je izradio vajar Vladeta Petrić 1965. Bašta je zamišljena kao prostor na kome se mogu održavati koncerti, u kojoj posetioci mogu uživati. Muzej je prvi put otvoren 1968. godine, a unutrašnji prostor krase dekorisni zidovi i tavanice u tri od sedam prostorija, zatim stilski nameštaj i zbirka ličnih predmeta, kao što su umetničke slike, fotografije, odlikovanja, prepiske, geografske karte, umetnički predmeti i diplome koji svedoče o životu i radu uvaženog geografa. U kući se od prostorija uređenih za posatioce muzeja nalaze Salon za primanje, Cvijićeva radna soba i Salon gospođe Cvijić. Enterijer radne sobe nije sačuvan u celosti, dok je Salon za primanje je izvorno sačuvan sa nameštajem izrađenim u narodnom stilu. U Salonu gospođe Cvijić možete videti nameštaj presvučen vezovima i tkaninama iz Cvijićeve kolekcije, koje je on prikupio tokom mnogobrojih putovanja po Balkanu. U muzeju se mogu kupiti i suveniri kao što je replika kompasa Jovana Cvijića sa njegovim potpisom. Pošto je jedna od retkih kuća u Beograd koja ima očuvano zidno slikarstvo, prilikom rekonstrukcije je urađena konzervacija zidnog slikarstva Dragutina Inkiostrija Medenjaka, kao i drvenog nameštaja, predmeta od metala kao što su lusteri, odlikovanja i bista, ali i zavesa i ćilima, odnosno predmeta od tekstila. Jedan od razloga zbog čega je kuća proglašena za spomenik kulture od velikog značaja je i postojanje očuvanog zidnog slikarstva poznatog umetnika. Kultura Beograda je bogatija za još jedan prostor koji obuhvata suteren objekta koji, posle rekonstrukcije, može da posluži kao galerija ili za dodatne programe (izložbe, konferencije, predavanja i sl).

Jovan Cvijić (1865 – 1927) je rođen u Loznici gde je završio osnovnu školu i nižu gimnaziju. Višu gimnaziju, a posle i studije geografije je završio u Beogradu, posle čega je školovanje nastavio u Beču. Po povratku u Srbiju radio je kao redovni profesor Visoke škole, a kasnije je bio rektor Beogradskog univerziteta, predsednik Srpske akademije nauka. Život je posvetio proučavanju Srbije i Balkanskog poluostrva, a preko 30 godina je putovao kroz ove naše krajeve po Balkanu. „Balkansko poluostrvo“ je ujedno njegov najznačajniji naučni rad, a sem njega objavio je brojne radove. Postao je naučnik svetskog glasa, često nagrađivan, a za svoje posebne zasluge u oblasti geografije i geologije odlikovan je zlatnim i srebrnim medaljama od strane geografskih društava iz Londona, Njujorka i Pariza. Bio je i počasni doktor pariske Sorbone i Praškog univerziteta. Umro je 1927. godine i sahranjen je na Novom gorblju u Aleji velikana.

Zanimljivo je da su Beograđani, od smrti velikog naučnika 1927. godine, samoinicijativno počeli, tada novi bulevar da zovu Bulevarom Jovana Cvijića, iako je zvanični naziv bio – Štrosmajerova ulica. Posle 3 godine nadležni popuštaju pod upornošću naroda, pa zvanični naziv postaje i do dan danas ostaje: Cvijićeva ulica. Treba podsetiti i da je trenutno u opticaju novčanica od 500 dinara sa likom Jovana Cvijića. Interesantan video klip o memorijalnom muzeju možete pogledati ovde.

U blizini se nalaze mnogobrojni parkovi i Botanička bašta, ali i čuveni beogradski restorani, kafane i kafići u kojim možete provesti prijatan deo dana razgledajući okolinu ovog divnog kraja grada. Udoban smeštaj se može pronaći na više mesta u okolini što sve doprinosi atraktivnosti čitave ove oblasti.