Crkva brvnara u Vreocima

Obilazeći Beograd i okolinu naišli smo na mnoge interesantne priče i objekte. Jedna od njih se svakako odnosi na crkve brvnare, njihovu istoriju i razlog zbog koga su masivnije podizane za vreme posle uspeha II srpskog ustanka srpskih ustanaka protiv turskog osvajača. Podizane su za vreme turske okupacije naših prostora i to na skrivenim lokacijama, što dalje od njihovog oka, često su guste šume i mesta duboko u njima bile određivane za njihovu izgradnju. Ovo okruženje je pružalo istovremeno obilje drveta, građevinskog materijala od koga su građene, a način gradnje je bio sličan kao prilikom izgradnje kuća za stanovanje tog vremena. Postojala je i mogućnost njihovom razmontiranje i prenošenje na druga mesta.

Iako se, kada su crkve kao deo kulturnog nasleđa, u prvi mah pomišlja na srednjevekovne svetinje, podsećamo da su i kasnije izgrađeni objekti imaju izuzetnu arhitektonsku i umetničku vrednost, pa se tu crkve brvnare posebno ističu kao prava remek dela. U današnje vreme ostalo ih je oko 40 širom Srbije koje stoje kao spomenici naših teških vremena i stradanja našeg naroda. Istorija Beograda je pratila sudbinu Srbije, pa se i na teritoriji grada nalazi nekoliko objekata koji su očuvani kako bi današnje generacije mogle da se upoznaju sa kulturnim nasleđem Srbije.

Jedan od objekata na koji smo posebno svi ponosni je crkva brvnara u Vreocima kod Lazarevca, podignuta u XVIII veku, između 1815. i 1817. godine. u tada vrlo šumovitom kraju sa dosta plodne zemlje. Spada među najstarije objekte ove vrste u Kolubarskom okrugu, ali i Srbiji. Posvećena je Vavedenju Presvete Bogorodice i pravljena je dva puta pošto su je Turci tokom odmazde dva puta palili, a ovaj objekat koji i danas prkosi zubu vremena je izgrađen delimično od sačuvane građe i delova prethodno paljenih crkvi. Ono što je primetno kod ove, ali i ostalih crkvi tog vremena su izuzetno niska vrata, koja su se tako pravila kako Turci ne bi mogli konjima da ulaze u nju. U crkvi se nalazi vredan ikonostas, naslikan 1835. godine, delo Konstantina Zografa, najistaknutijeg ikonopisca iz sremsko-banatske zografske škole koji predstavlja njegovo značajno delo, a treba pomenuti i važnost kamenih svećnjaka.

Beogradski manastiri i crkve, posebno crkve brvnare bi trebalo sanirati i restaurirati kako bi se u novom svetlu mogli pokazati svima koji su ih željni, a kako bi se oko njih obnovio život koji donekle ugrožavaju obližnji kopovi. Otvaranje novih sadržaja u okolini ovih divnih objekata, moglo bi da dodatno podstakne turizam na selu i njegov razvoj kojim bi lokalne zajednice dobile dodatni stub koji bi im pomogao da se njihov kvalitet života podigao.